Astronawigacja / Rozdział 4

Astronawigacja

Wizualne utrwalenie materiału czyli ...
Sfera niebieska, podział południka, układ horyzontalny i równikowy

Autorem opracowania jest kpt. ż.w. Waldemar Sadłoń
Dziękuję za naukę i cierpliwość

4

Popatrzmy na poniższe rysunki z krótkimi objaśnieniami celem utrwalenia sobie materiału. Ta powtórka jeszcze bardziej pomoże zrozumieć nam Astronawigację.

Rys.A
Rys.B
—Rys.A.  W skład jednego gwiazdozbioru mogą wchodzić gwiazdy bardzo od siebie odległe w przestrzeni.
—Rys.B.  Sfera niebieska.

Tworzenie na użytek Astronawigacji kuli (sfery) niebieskiej. Należy tutaj dodać, że w niektórych gwiazdozbiorach znajdują się gwiazdy różnie oddalone od kuli ziemskiej (jedne przykładowo 10 lat świetlnych a inne 1000 lat świetlnych). Jak widzimy różnice są kolosalne (astronomiczne).

Rys.C
—Rys.C.  Zenit, nadir, pion i horyzont.

Rysunek przedstawia ustalanie na kuli niebieskiej, celem orientacji, pewnych punktów i linii odniesienia (zenit, nadir, pion, horyzont). Porównaj z rys.2

Rys.D
Rys.E
—Rys.D.  Obrót kuli ziemskiej.    —Rys.E.  Bieguny i oś świata, równik niebieski.

Układ równikowy obrazujący jednocześnie obroty: kuli ziemskiej (z zachodu na wschód) i kuli niebieskiej (ze wschodu na zachód, czyli "pozorny"). "Pozorny" oznacza umowną sytuację, że to kula ziemska "stoi" w miejscu a ciała niebieskie "przemieszczają" się na kuli niebieskiej.

Rys.F
Rys.G
—Rys.F.  Południk i strony świata.    —Rys.G.  Strony świata i biegun niebieski.

Koło wielkie przechodzące przez zenit, nadir i oba bieguny niebieskie nazywamy miejscowym południkiem niebieskim, lub południkiem niebieskim, lub wprost południkiem.
Punkty przecięcia południka z horyzontem nazywamy punktem północy (N), i południa (S). Punkty przecięcia równika z horyzontem, punktem wschodu (E) i zachodu (W).
Nie należy mylić punktu północy (N) z biegunem północnym (Pn), ani punktu południa (S) z biegunem południowym (Ps).

Praktycznie punkt północy (N) możemy w przybliżeniu określić jako punkt na horyzoncie, który znajduje się pod gwiazdą polarną. Gdy staniemy twarzą w kierunku tego punktu, punkt południa (S) będzie za naszymi plecami, a po prawej ręce będziemy mieli punkt wschodu (E), po lewej zachodu (W). Południk niebieski będzie nam przechodził idealnie nad głową przez punkt (Z), czyli zenit, od punktu (N) do punktu (S). jednocześnie nasz horyzont będzie podzielony na cztery części (ćwiartki).

Proszę popatrzeć na łuk przechodzący od punktu (W) do zenitu (Z) i dalej do punktu (E) - to Pierwszy Wertykał, który także jest południkiem, ale nie miejscowym, bo nie przechodzi przez biegun niebieski.



Następny rozdział
Trójkąt biegunowy