System IALA

Międzynarodowy morski system oznakowania nawigacyjnego

W listopadzie 1980 roku na konferencji IALA rozpatrzono i zaaprobowano propozycję połączenia opracowanych wcześniej systemów oznakowania nawigacyjnego "Systemu A" (czerwony po lewej burcie) i "Systemu B" (czerwony po prawej burcie) w jeden system, który nazwano "Systemem IALA". W "Systemie IALA" zachowano regionalną zasadę malowania znaków bocznych w dawnych systemach "A" i "B".

Państwa, które przyjęły dla znaków bocznych lewej strony kolor czerwony zaliczono do regionu "A". Państwa, które dla znaków bocznych lewej strony stosują kolor zielony zaliczono do regionu "B". W obydwu regionach kierunek toru wodnego liczy się z morza, jeśli jest inaczej, zamieszcza się o tym specjalną informację.

W związku z regionalnym podziałem oznakowania w "Systemie IALA", na mapach są umieszczane informacje: "System IALA (Region A)" lub "System IALA (Region B)".

System IALA przewiduje pięć rodzajów znaków, które można stosować w różnych kombinacjach. Znaki mają charakterystyczne elementy identyfikacyjne co pozwala marynarzowi łatwo je rozróżnić. Znaki boczne są różne w "Regionie A" i "Regionie B", natomiast pozostałe cztery rodzaje znaków są wspólne dla obydwu regionów.

Morski System Oznakowania IALA — Przepisy

Informacje ogólne
Cel
System odnosi się do wszystkich stałych i pływających znaków (innych niż latarnie morskie, światła sektorowe, nabieżniki świetlne i dzienne stawy, latarniowce i duże pławy nawigacyjne) służących do wskazania:

• Bocznych granic torów wodnych.
• Naturalnych niebezpieczeństw i innych przeszkód, jak np. wraki.
• Innych rejonów lub obiektów ważnych dla marynarzy.
• Nowych niebezpieczeństw.

Rodzaje znaków
System przewiduje pięć rodzajów znaków, które można zastosować w kombinacjach:

• Znaki boczne – stosuje się głównie dla określenia bocznych granic toru wodnego zgodnie „z powszechnie przyjętym kierunkiem oznakowania”. Wskazują one lewą i prawą stronę toru wodnego. Tam, gdzie tor wodny rozgałęzia się można zastosować zmodyfikowany znak boczny dla wskazania kierunku toru wodnego. Znaki boczne różnią się między sobą w Regionach A i B.
• Znaki kardynalne – stosuje się dla wskazania, w jakim kierunku kompasowym od znaku znajduje się żeglowna woda.
• Znaki odosobnionych niebezpieczeństw – wskazują, że wokół odosobnionego niebezpieczeństwa o ograniczonej wielkości znajduje się żeglowna woda.
• Znaki bezpiecznej wody – wskazują, że dookoła tej pozycji woda jest żeglowna, np. znaki osi toru wodnego.
• Znaki specjalne – stosuje się nie jako pomoc nawigacyjną, lecz dla wskazania rejonu lub obiektu, o którym informują odpowiednie dokumenty i publikacje nautyczne.

1.3. Cechy charakterystyczne znaków
Przeznaczenie znaku określa jedna lub więcej następujących cech:

• W nocy – barwa i rytm światła.
• W dzień – kolor, kształt, znak szczytowy.

2. Znaki boczne
Określenie przyjętego kierunku oznakowania
Przyjęty kierunek oznakowania, który musi być wskazany w odpowiednich publikacjach nautycznych określa się jednym z dwóch wymienionych sposobów:

• Zasadniczym kierunkiem drogi prowadzącej z morza do portu, ujścia rzeki lub innej drogi wodnej,
• Określają go odpowiednie władze w porozumieniu z sąsiednimi państwami. W zasadzie powinien być zgodny z kierunkiem ruchu wskazówek zegara – wokół masywu lądowego.

Regiony oznakowania
Są dwa międzynarodowe regiony oznakowania nawigacyjnego (Region A i Region B), w których znaki boczne różnią się między sobą (patrz mapka powyżej).

Znaki boczne

Znaki boczne wystawia się zgodnie z przyjętym kierunkiem dla oznaczenia prawej i lewej strony toru wodnego. W Regionie A dla oznaczenia prawej strony toru stosuje się w dzień i w nocy kolor zielony, a dla lewej strony – kolor czerwony. W Regionie B zastosowanie kolorów jest odwrotne: dla prawej strony – kolor czerwony, a dla lewej - zielony. W miejscu rozdzielenia się toru wodnego wystawia się zmodyfikowany znak boczny dla wskazania, w którą stronę (zgodnie z zaleceniem miejscowych władz) skręca główny tor wodny.

Opis znaków bocznych w Regionie A.
Znaki lewej strony mają kolor czerwony. Kształt pław jest walcowy, kolumnowy lub drążkowy. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy czerwony walec. Światło ma barwę czerwoną. Rytm dowolny, ale inny niż FI(2+1) które to jest zarezerwowane dla rozgałęzień.
Znaki prawej strony mają kolor zielony. Kształt pław jest stożkowy, kolumnowy lub drążkowy. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy zielony stożek wierzchołkiem skierowanym do góry. Światło o barwie zielonej. Rytm dowolny, ale inny niż FI(2+1) które to jest zarezerwowane dla rozgałęzień.

Rozgałęzienie toru - Region A
Kiedy na torze wodnym o „przyjętym kierunku oznakowania” występuje rozdzielenie toru, wówczas kierunek głównego toru (czyli w którą stronę skręca główny tor wodny) wskazuje się zmodyfikowanym znakiem bocznym lewej albo prawej strony.

Główny tor w prawo. Kształt pław jest walcowy, kolumnowy lub drążkowy. Kolor czerwony z jednym szerokim zielonym poziomym pasem. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy czerwony walec. Światło - barwa czerwona, rytm FI(2+1).
Główny tor w lewo. Kształt pław jest stożkowy, kolumnowy lub drążkowy. Kolor zielony z jednym szerokim czerwonym poziomym pasem. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy zielony stożek wierzchołkiem skierowanym do góry. Światło - barwa zielona, rytm FI(2+1).

Opis znaków bocznych w Regionie B
W "Regionie B" zastosowanie kolorów jest odwrotne: dla prawej strony - kolor czerwony, dla lewej - kolor zielony.

Znaki lewej strony mają kolor zielony. Kształt pław jest walcowy, kolumnowy lub drążkowy. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy zielony walec. Światło ma barwę zieloną. Rytm dowolny, ale inny niż FI(2+1) które to jest zarezerwowane dla rozgałęzień.
Znaki prawej strony mają kolor czerwony. Kształt pław jest stożkowy, kolumnowy lub drążkowy. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy czerwony stożek wierzchołkiem skierowanym do góry. Światło o barwie czerwonej. Rytm dowolny, ale inny niż FI(2+1) które to jest zarezerwowane dla rozgałęzień.

Rozgałęzienie toru - Region B
Kiedy na torze wodnym o „przyjętym kierunku oznakowania” występuje rozdzielenie toru, wówczas kierunek głównego toru (czyli w którą stronę skręca główny tor wodny) wskazuje się zmodyfikowanym znakiem bocznym lewej albo prawej strony.

Główny tor w prawo. Kształt pław jest walcowy, kolumnowy lub drążkowy. Kolor zielony z jednym szerokim czerwonym poziomym pasem. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy zielony walec. Światło - barwa zielona, rytm FI(2+1).
Główny tor w lewo. Kształt pław jest stożkowy, kolumnowy lub drążkowy. Kolor czerwony z jednym szerokim zielonym poziomym pasem. Znak szczytowy (jeżeli występuje) jest to pojedynczy czerwony stożek wierzchołkiem skierowanym do góry. Światło - barwa czerwona, rytm FI(2+1).

Ogólne przepisy dotyczące znaków bocznych.
Jeżeli znaki boczne nie mogą mieć kształtu walcowego lub stożkowego, powinny być wyposażone w znak szczytowy odpowiedni dla właściwego kształtu pławy.
Jeżeli znaki strony toru wodnego są ponumerowane lub oznaczone literami, to kolejność numerów lub liter musi być zgodna z przyjętym kierunkiem oznakowania.

Kierunek oznakowania

Dotyczy torów wodnych, które oznakowane są dwustronnie (lewa strona toru i prawa strona toru), natomiast nie dotyczy osi toru, odizolowanych pojedynczych niebezpieczeństw, systemu kardynalnego, itd.
System jest następujący:

• Kierunek oznakowania z większego zbiornika do mniejszego, to znaczy:
  Ocean - Morze - Cieśnina - Morze - Zatoka - Ujście rzeki - Rzeka - Reda - Port.
  Oczywiście niektóre a nawet i wszystkie tutaj wymienione obszary mogą być pominięte, jeżeli ich nie ma. Przecież z Oceanu można wejść bezpośrednio do portu. Ale można i pokonać dużo innych akwenów. Np. Atlantyk - M.Śródziemne - M.Egejskie - C.Dardanele - M.Marmara - Bosfor - M.Czarne - M.Azowskie i jakiś port (z redą oczywiście) nad M.Azowskim.
• Są rejony, które są wyspą na oceanie i co wówczas? Wymyślono, że będzie to kierunek przesuwania się wody wysokiej czyli przypływowego prądu. I tak jest np. w Wlk. Brytanii.

Obecnie na mapach morskich jest mnóstwo jasnych i zrozumiałych informacji dla nawigatora. Między innymi strzałki z zielonymi i czerwonymi kropkami. Nawigator nie musi myśleć, który zbiornik jest większy więc jak jest jakiś tor oznakowany.

Symbol wskazujący kierunek oznakowania gdy nie jest to oczywiste.

Symbol wskazujący kierunek oznakowania, w tym wypadku IALA Region A.

Symbol wskazujący kierunek oznakowania, w tym wypadku IALA Region B.

Zasada jest jedna - początek oznakowania jest zawsze od morza, czyli z większego zbiornika do mniejszego.

Poniżej rysunki przedstawiają kierunek oznakowania podczas zbliżania się do portu od strony morza lub wzdłuż wybrzeża, gdzie kierunek ustalony przez odpowiedni organ (zwykle zgodnie z ruchem wskazówek zegara wokół mas ziemi).

Wystawione pławy mogą mieć kształt kolumnowy (pillar) lub drążkowy (spar). Wszystkie znaki mają poziome pasma koloru. W wyjątkowych przypadkach, jeśli urząd morski uzna, że zielony kolor boi nie jest zadowalający, może być wykorzystany kolor czarny.
Proszę pamiętać, że prezentowane znaki mają charakter wzorcowy (przykładowy), w rzeczywistości mogą przybierać zróżnicowane formy.

Opis pław może być cyfrowy lub literowy (mogą być i pełne nazwy, co zależy od administracji danego państwa).

Znaki kardynalne - Cardinal Marks

Znaki kardynalne wskazują, że najgłębsza woda występuje po stronie nazwy znaku. Taka zasada jest konieczna, ponieważ w rejonie np. południowego znaku żeglowna woda może być nie tylko na południe, ale także na wschód i na zachód od niego. Umieszczane są w kierunku na północ, południe, wschód lub zachód od niebezpieczeństwa. Znaki kardynalne mają zazwyczaj kształt kolumnowy lub drążkowy (tyki). Maluje się je zawsze w poziome żółte i czarne pasy, a ich znaki szczytowe (dwa stożki) są zawsze czarne. Układ stożków w znaku szczytowym jest wskaźnikiem umiejscowienia czarnego pasa (pasów), i tak:

• stożki wierzchołkami do góry: czarny pas nad żółtym
• stożki wierzchołkami w dół: czarny pas pod żółtym
• stożki podstawami do siebie: czarny pas nad i pod żółtym pasem
• stożki wierzchołkami do siebie: czarny pas, a nad nim i pod nim pasy żółte

Znaki kardynalne są wyposażone w białe światło o specjalnym rytmie. Podstawowymi rytmami świecenia są: migający (angielski skrót Q; polski skrót M) lub szybko migający (angielski skrót VQ; polski skrót MV). Światło migające zdefiniowano jako światło o 60 lub 50 błyskach na minutę. Szybko migające - 120 lub 100 błyskach na minutę.

Charakterystyki świateł w kwadrantach są następujące:

• kwadrant N: bardzo szybko lub szybko migające. Czyli VQ lub Q, polski skrót MV lub M, światło ciągłe.
• kwadrant E: bardzo szybko migające z trzema błyskami w grupie i okresem 5 sekund lub szybko migające z trzema błyskami w grupie i okresem 10 sekund. Czyli VQ(3) lub Q(3), polski skrót MV(3) lub M(3) po których następuje zaciemnienie.
• kwadrant S: bardzo szybko migające z sześcioma błyskami w grupie i blaskiem z okresem 10 sekund lub migające z sześcioma błyskami w grupie i blaskiem z okresem 15 sekund. Czyli Q(6)+LFl lub Q(6)+LFl, polski skrót MV(6) lub M(6) po których bezpośrednio następuje długi błysk, a po nim zaciemnienie.
• kwadrant W: bardzo szybko migające z dziewięcioma błyskami w grupie i z okresem 10 sekund lub szybko migające z dziewięcioma błyskami w grupie i z okresem 15 sekund. Czyli VQ(9) lub Q(9), polski skrót MV(9) lub M(9) po których następuje zaciemnienie.

Liczba błysków 3, 6 i 9 w kwadrantach E, S, W ułatwia identyfikację znaku kardynalnego, ponieważ wspomniane liczby kojarzą się z umiejscowieniem godzin 3, 6, 9 na tarczy zegara. Blask trwający nie krócej niż 2 sekundy bezpośrednio po VQ(6) lub Q(6) jest charakterystyczny dla kwadrantu S. Zwraca się uwagę, że są jeszcze dwa znaki, na których stosuje się światło białe, jednak rytm tego światła jest wyraźnie inny i nie można go pomylić z rytmem światła białego przyjętego dla znaków kardynalnych.

Określenie kwadrantów kardynalnych i znaków:

• Cztery kwadranty (północny, wschodni, południowy i zachodni) są ograniczone namiarami rzeczywistymi NW – NE, NE – SE, SE – SW, SW – NW wyznaczonymi z miejsca odniesienia.
• Znak kardynalny przyjmuje nazwę od kwadrantu, w którym jest umieszczony.
• Nazwa znaku kardynalnego wskazuje stronę, po której należy znak omijać.

Znak kardynalny może być zastosowany na przykład:

• Dla wskazania, że najgłębsza woda w tym rejonie jest po stronie nazwy znaku.
• Dla wskazania bezpiecznej strony przy omijaniu niebezpieczeństwa.
• Dla zwrócenia uwagi na charakterystyczne elementy toru wodnego (zakręt, złączenie, rozgałęzienie) albo koniec mielizny.

Opis znaków kardynalnych.

• Północny znak kardynalny - Kształt znaków kolumnowy lub drążkowy, kolor czarny nad żółtym. Znak szczytowy to dwa czarne stożki, jeden nad drugim, wierzchołkami do góry. Światło - barwa biała, rytm VQ lub Q.
• Wschodni znak kardynalny - Kształt znaków kolumnowy lub drążkowy, kolor czarny z pojedynczym, szerokim, poziomym, żółtym pasem. Znak szczytowy to dwa czarne stożki, jeden nad drugim, podstawami do siebie. Światło - barwa biała, rytm VQ(3) co 5 sek. lub Q(3)co 10 sek.
• Południowy znak kardynalny - Kształt znaków kolumnowy lub drążkowy, kolor żółty nad czarnym. Znak szczytowy to dwa czarne stożki jeden nad drugim, wierzchołkami w dół. Światło - barwa biała, rytm VQ(6)+LFl co 10 sek. lub Q(6)+LFl co 15 sek.
• Zachodni znak kardynalny - Kształt znaków kolumnowy lub drążkowy, kolor żółty z pojedynczym, szerokim, poziomym, czarnym pasem. Znak szczytowy to dwa czarne stożki jeden nad drugim, wierzchołkami do siebie. Światło - barwa biała, rytm VQ(9) co 10 sek. lub Q(9) co 15 sek.

Uwaga: w ciągu dnia w czasie dobrej widoczności dwa stożki jako znak szczytowy są najważniejszym elementem każdego znaku kardynalnego, zatem powinno się go stosować wszędzie gdzie tylko jest to możliwe, tak duży jak jest to możliwe i z wyraźnym prześwitem między stożkami.

Znak odosobnionego niebezpieczeństwa - Isolated Danger Marks

Znak odosobnionego niebezpieczeństwa ustawia się bezpośrednio nad małymi przeszkodami wokół którego woda jest żeglowna. Albo zamocowuje do lub ponad odosobnionym niebezpieczeństwem, dookoła którego woda jest żeglowna.
Znaki te mają kształt dowolny, lecz nie kolidujący ze znakami bocznymi, zalecany jest kolumnowy albo drążkowy. Kolor czarny z jednym lub więcej szerokimi, poziomymi, czerwonymi pasami. Znak szczytowy to dwie czarne kule jedna nad drugą. Światło (jeżeli jest) to barwa biała, rytm FI(2). Czyli białe światło błyskowe w grupach po (2).

Znak bezpiecznej wody - Safe Water Marks

Znak bezpiecznej wody wskazuje, że woda wokół znaku jest żeglowna i nie oznacza niebezpieczeństwa. Stosuje się go do wyznaczania linii środkowej i osi toru wodnego lub jako znaki podejściowe. Może być również stosowany alternatywnie jako kardynalny lub boczny znak dla wskazania podejścia do lądu. Znak bezpiecznej wody ma wygląd zupełnie odmienny od znaków wskazujących niebezpieczeństwo. Ma kształt kulisty, albo do wyboru kolumnowy lub drążkowy i czerwony kulisty znak szczytowy. Jest to jedyny znak malowane w pionowe pasy (czerwony i biały). Jeżeli jest zainstalowane światło to ma ono kolor biały a jego rytm może być do wyboru: izofazowy, przerywany, długi błysk, lub litera Morse'a "A".
Znak szczytowy (jeżeli jest): pojedyncza czerwona kula. Kolor: czerwone i białe pionowe pasy. Kształt: kulisty, kolumnowy lub drążkowy z kulistym znakiem szczytowym. Światło (jeżeli jest), barwa biała, rytm Iso , Oc , LFl co 10 sek. albo litera Morse’a „A”.

Znaki specjalne - Special Marks

Znaki specjalne nie stanowią pomocy nawigacyjnej. Ich zadaniem jest wskazanie specjalnego rejonu lub obiektu, o których informują mapy lub inne odpowiednie dokumenty i publikacje nautyczne. Znaki specjalne są malowane na żółto, mają znak szczytowy w kształcie "leżącego" krzyża (X) pomalowanego na żółto. Światło jeżeli jest zainstalowane jest również koloru żółtego. Ponieważ podczas słabej widoczności istnieje możliwość pomylenia koloru żółtego z białym, żółte światła znaków specjalnych nie mogą mieć rytmu przyjętego dla białych świateł. Kształt znaków specjalnych nie może kolidować ze kształtami znaków nawigacyjnych tnz. jeżeli dla oznakowania np. lewej strony toru wodnego użyto znaków specjalnych to muszą one mieć kształt walcowy, a nie stożkowy. Znaki specjalne mogą mieć również namalowane litery lub numery.

Generalnie znaki specjalne nie służą do wspomagania nawigacji, lecz dla wskazania specjalnego rejonu lub obiektu, o których informują odpowiednie dokumenty oraz publikacje nautyczne. Do znaków specjalnych zalicza się np.:

• Znaki Systemów Uzyskiwania Danych Oceanograficznych - ODAS (Ocean Data Acquisition Systems).
• Znaki rozgraniczenia ruchu, gdzie stosowanie konwencjonalnego oznakowania toru wodnego może wprowadzić zamieszanie.
• Znaki wysypisk.
• Znaki stref ćwiczeń wojskowych.
• Znaki kabli lub rurociągów.
• Znaki stref rekreacyjnych.

Opis znaków specjalnych
Znak szczytowy (jeżeli jest) to pojedynczy „leżący” żółty krzyż (X). Kolor żółty. Kształt wyróżniający się, ale nie kolidujący ze znakami nawigacyjnymi. Światło o barwie żółtej. Rytm dowolny, lecz inny niż dla znaków kardynalnych, odosobnionego niebezpieczeństwa oraz znaku bezpiecznej wody.

Nowe niebezpieczeństwa - New Danger Marks

Nowe niebezpieczeństwo. Zwraca się szczególną uwagę, że „nowe niebezpieczeństwo”, które nie jest jeszcze ogłoszone w dokumentach i publikacjach nautycznych może być wskazane przez znak dublujący we wszystkich szczegółach identyczny ze znakiem zasadniczym. Znak dublujący powinien stać tak długo, aż informacja o nowym niebezpieczeństwie zostanie w wystarczający sposób podana do wiadomości. Znak „nowego niebezpieczeństwa” może być wyposażony w Racon nadający literę „D” wg kodu Morse’a.

Termin „nowe niebezpieczeństwo” stosuje się do nowo wykrytych przeszkód jeszcze nie podanych do wiadomości w dokumentach i publikacjach nautycznych. Dotyczy on nowych przeszkód naturalnych takich jak piaszczyste mielizny, skały albo wraki statków.

Oznakowanie nowych niebezpieczeństw

• „Nowe niebezpieczeństwa” powinny być oznakowane zgodnie z poniższymi zasadami. Jeżeli właściwe władze uznają, że niebezpieczeństwo jest szczególnie poważne, to przynajmniej jeden ze znaków powinien być możliwie prędko zdublowany.
• Każdy znak świetlny zastosowany w tym celu powinien być wyposażony w światło VQ lub Q z oznakowania kardynalnego, albo w światło z oznakowania bocznego.
• Każdy dublujący znak powinien być we wszystkich szczegółach identyczny ze znakiem zasadniczym.
• Znak „nowego niebezpieczeństwa” może mieć zainstalowany Racon (litera „D”) dający na ekranie radarowym echo o długości 1 M.
• Znak dublujący może być zdjęty, kiedy właściwe władze przekonają się, że informacja dotycząca „nowego niebezpieczeństwa” została wystarczająco ogłoszona.

Znak Tymczasowej pławy wrakowej

Tymczasowa pława wrakowa to dodatkowy znak nawigacyjny, wykorzystywany w nawigacji prowadzonej zarówno metodami wzrokowymi, jak i radiolokacyjnymi. Pława powinna być wystawiana tak blisko wraku na ile to możliwe. Grupa tymczasowych pław wrakowych powinna być wystawiona wokół wraku w formie określonego wzorca. Jako pojedyncza lub grupa pław, tymczasowe pławy wrakowe mogą towarzyszyć innym znakom nawigacyjnym wystawionym w terminie późniejszym.

Tymczasowa pława wrakowa, powinna być utrzymywana w pozycji wystawienia do chwili:

• zidentyfikowania wraku i rozpowszechnienia stosownych informacji w publikacjach nautycznych,
• pełnego zbadania wraku oraz zebrania szczegółowych danych takich jak: pozycja i najmniejsza głębokość nad wrakiem,
• wystawienia znaków nawigacyjnych o charakterze stałym, oznakowujących pozycję wraku.

Charakterystyka tymczasowej pławy wrakowej.

• Pława kolumnowa lub drążkowa o rozmiarach zależnych od lokalizacji,
• Pława w kolorze niebieskim i żółtym w formie pionowych pasów równych pod względem liczby i rozmiarów (od 4 do 8 pasów),
• Pława wyposażona w zmiennobarwne światło przerywane w kolorze żółtym i niebieskim, nominalnym zasięgu 4 mil morskich (administracja morska ma prawo do zmiany niniejszego zasięgu zależnie od warunków miejscowych) oraz o następującej charakterystyce: Bu1,0s + 0,5s + Y1,0s + 0,5s = 3,0s

W przypadku wystawienia więcej niż jednej pławy, ich światła powinny być zsynchronizowane. Jeśli administracja morska uzna to za konieczne, tymczasowa pława wrakowa może być wyposażona w Racon (litera „D”) i/lub transponder AIS. Pława o znaku szczytowym (jeżeli został zainstalowany) w formie żółtego krzyża w pozycji pionowej.

Charakterystykę światła wybrano w taki sposób, aby nie było ono mylone z niebieskim światłem identyfikującym statki organów przestrzegania prawa, bezpieczeństwa i służb ratownictwa.

Uwaga: Wszystkie pławy o ile noszą znak szczytowy, to jest on pojedynczy. Podwójny znak szczytowy mają pławy, które "krzyczą", ostrzegają o niebezpieczeństwie czyli system kardynalny i odizolowane niebezpieczeństwo.

Większość tekstu oparto na publikacji nr 553
Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej „Oznakowanie Morskie – System IALA”
Grafiki, rysunki, symbole ©NAVIPEDIA

LINKI

• Animacja Systemu Oznakowania Nawigacyjnego IALA
  Praca dyplompowa, inżynierska. Bartosz Piotrowski. Nawigacja - Inżynieria Ruchu Morskiego. Szczecin 2006.

---